Zanim Freddie połączył siły z Brianem oraz Rogerem i wspólnie odnaleźli Johna, Bulsara był członkiem kilku zespołów. Żaden z nich nie osiągnął jednak zbyt wiele i w żadnym, poza szkolnym The Hectics, przyszły Mr. Mercury nie zagrzał miejsca zbyt długo.
1. The Hectics (1958 – 1962)
Skład: Bruce Murray (wokal, gitara prowadząca), Farrokh Bulsara (pianino), Farang Irani (gitara basowa), Derrick Branche (harmonijka ustna), Victory Rana (perkusja)
W wieku 8 lat rodzice posłali nieśmiałego, zawsze uczepionego maminego fartucha Farrokha Bulsarę do anglikańskiej Szkoły im. św. Piotra (St. Peter’s School) w miejscowości Panchgani, położonej ok. 250 km na południowy-wschód od Bombaju. Dla młodego chłopca o tak kruchej psychice jak Freddie musiało to być niezwykle trudne przeżycie. Dlatego też, by jakoś przetrwać okres spędzany z dala od rodziny, młody Bulsara szukał towarzystwa wśród chłopców o podobnym charakterze. W ten sposób zaprzyjaźnił się z Victorym Raną i Derrickiem Branchem. Niedługo potem do ich kręgu dołączyli Farang Irani i Bruce Murray. Chłopcy stali się sobie bardzo bliscy, wspólnie jadali, a w dormitorium zajmowali sąsiednie łóżka. W 1958 r. Bruce Murray założył zespół – The Hectics – w którego składzie znaleźli się wszyscy najbliżsi przyjaciele.
Bucky – jak nazywali Freddiego na cześć jego wystających zębów koledzy ze szkoły – grał w The Hectics na pianinie. Był jednak zbyt nieśmiały, aby stać się liderem grupy, dlatego też głównym wokalistą został Murray, który zajmował także wakat gitarzysty. Farang Irani grał na dość nietypowej gitarze basowej: „Była to skrzynka po herbacie z przyczepionym bambusem i struną może dwiema” – wspomina Gita R. Choksi (wtedy Bharucha), pierwsza sympatia Freddiego oraz jedna z najzagorzalszych fanek zespołu. Składu dopełnili Branche na harmonijce ustnej oraz Rana na perkusji.
W swojej twórczości The Hectics inspirowali się zachodnimi idolami tamtych czasów, takimi jak: Elvis Presley, Cliff Richard, Little Richard, Pat Boone czy Fats Domino. Furorę robiła jednak przede wszystkim szalona gra Freddiego w stylu boogie-woogie. Joseph L. Davis, ówczesny nauczyciel w Panchgani, twierdzi, że bez pianina Freddiego The Hectics nie byliby nic warci. „Było mnóstwo hałasu, ale było to melodyjne. Podobało się nawet takim ludziom jak ja” – wspomina. „Byli dla nas ważniejsi od Presleya” – dodaje Choksi.
Nieznane są szczegóły dotyczące zarówno repertuaru jak i konkretnych koncertów The Hectics. Wiadomo natomiast, że jedynym miejscem ich występów była aula St. Peter’s School podczas ważniejszych uroczystości oraz dorocznym kiermaszu dobroczynnym. Nigdy nie zezwolono im na „zewnętrzny” koncert. Jeśli chodzi o grane utwory, to Murray wspomina, że The Hectics wykonywali hity pokroju Tutti Frutti, Yakkety Yak i Whole Lotta Lovin’.
Zespół zakończył swoją działalność najprawdopodobniej pod koniec 1962 r. Freddie opuścił St. Peter’s School 25 lutego 1963 r. po oblaniu egzaminów. W 1964 r., uciekając przed wojną domową na Zanzibarze, Bulsarowie emigrowali do Wielkiej Brytanii. Bruce Murray pracował jako bagażowy na londyńskiej stacji Victoria, a obecnie kieruje sklepem The Music Centre w Bradford. Jako jedyny przez jakiś czas utrzymywał kontakt z Freddiem po rozpadzie The Hectics. Farang Irani jest restauratorem i obecnie prowadzi rodzinny lokal – „Bounty Sizzlers” w Pune (Indie). Derrick Branche przeniósł się do Australii, gdzie został aktorem. Victory Rana był generałem armii nepalskiej i dowodził pokojowemu kontyngentowi ONZ na Cyprze.
2. Ibex (maj 1969 – październik 1969)
Skład: Freddie Bulsara (wokal), Mike Bersin (gitara, wokal), John „Tupp” Taylor (gitara basowa, flet, wokal), Mick „Miffer” Smith (perkusja, wokal), gościnnie (23.08.1969 r.): Geoff Higgins (gitara basowa), Richard Thompson (perkusja)
Ibex to zespół, który był następcą grupy Colours, powstałej w Widnes koło Liverpoolu, grającej muzykę zainspirowaną Cream. W skład grupy w 1966 r. wchodzili: Mike Bersin (organy elektryczne), John „Tupp” Taylor (gitara basowa), Mick „Miffer” Smith (perkusja, wokal), Gordon Fraser (gitara), Ken Hart (perkusja) i Colin McDonnell (gitara prowadząca). W tym samym roku skład zespołu skurczył się do tria Bersin-Taylor-Smith, którzy założyli Ibex.
Freddie zetknął się po raz pierwszy z Ibex 13 sierpnia 1969 r., a jego entuzjazm był tak wielki, że zaledwie 10 dni później, 23 sierpnia 1969 r., znał już cały set grany przez zespół i zadebiutował z nim podczas „Bluesology” – cyklicznej imprezy odbywającej się w Octogon Theatre w Bolton. Był to pierwszy publiczny występ Bulsary, udokumentowany w Bolton’s Evening News. Następnego dnia zagrali kolejny koncert w Bolton.
Podczas swoich występów Ibex okazywali swoją miłość do Cream, Hendrixa i Led Zeppelin, grając głównie covery utworów tych artystów. Obok nich pojawiła się także jedna z pierwszych autorskich piosenek Freddiego – Vagabond Outcast. Podczas swojego pobytu w Ibex Freddie i Bresin napisali wspólnie utwór zatytułowany Lover, który później ewoluował w utwór Queen – Liar.
Ważną datą w koncertografii Ibex jest 9 września 1969 r., kiedy to zagrali w liverpoolskim The Sink. Nie tylko dlatego, że ich występ został zarejestrowany przez technicznego zespołu – Geoffa Higginsa, ale również z tej przyczyny, iż podczas bisów do zespołu dołączyli muzycy Smile – Brian May i Roger Taylor, którzy tego samego dnia dawali koncert w innym okolicznym klubie, prawdopodobnie w Green Door. Podczas bisu zapewne zagrano niektóre utwory Smile, które Bulsara doskonale znał. Niestety, ten historyczny moment nie został uwieczniony, ponieważ taśma Higginsa została w całości zapełniona zanim przyszli muzycy Queen zagrali wspólnie choćby jeden dźwięk… Zapis tego koncertu pierwotnie został sprzedany prywatnemu kolekcjonerowi, który następnie wypożyczył ją Queen Productions w celu umieszczenia na solowym boxie Mercury’ego utworu Rain. Obecnie jest on powszechnie dostępny jako bootleg.
Setlista z 9 września 1969 r.:
- I’m So Glad – cover Cream
- Communication Breakdown – cover Led Zeppelin
- Rain – cover The Beatles, wydany oficjalnie na The Solo Collection
- We’re Going Wrong – cover Cream
- Rock Me Baby – bluesowy standard, rozsławiony przez B.B. Kinga
- Stone Free – cover Jimiego Hendrixa
- Jailhouse Rock – cover Elvisa Presleya
- Crossroads – cover bluesowej piosenki Cross Roads Blues, rozsławionej m.in. przez Cream
- Vagabond Outcast – autorski utwór Freddiego Bulsary
- We’re Going Home – cover utworu I’m Going Home zespołu Ten Years After
Wkrótce później, po zagraniu razem z Ibex zaledwie trzech koncertów, Freddie postanowił zmienić nazwę zespołu…
3. Wreckage (październik 1969 – listopad 1969)
Skład: Freddie Bulsara (wokal), Mike Bersin (gitara, wokal), John „Tupp” Taylor (gitara basowa, flet, wokal), Richard Thompson (perkusja)
Wreckage to w zasadzie Ibex po zmianie nazwy, z którą zbiegło się również odejście Micka Smitha, o czym Freddie pisał w liście do Celine Daley (TŁUMACZENIE LISTU). Mike Bersin wspominał, że Freddie bardzo chciał zmienić nazwę z „Ibex” na „Wreckage”, jednak pozostali byli sceptyczni. „Zadzwonił do mnie pewnego razu i powiedział <<inni nie mają nic przeciwko, co sądzisz?>> Powiedziałem <<skoro się zgadzają, to w porządku>>. Później okazało się, że ze wszystkimi po kolei przeprowadził taką rozmowę.”.
Uznaje się, że Wreckage było lepszym zespołem niż Ibex, jednak jego aktywność nie jest aż tak udokumentowana… Z listu do Celine Daley oraz z odręcznej setlisty sporządzonej przez Richarda Thompsona można dowiedzieć się nieco więcej o koncertach zarezerwowanych pod nazwą Wreckage, o nowych utworach napisanych w większości przez Freddiego oraz o setliście dwóch koncertów w Ealing College – 26 i 31 października 1969 r. Poza tym przetrwał zapis próby utworu Green, która odbyła się w mieszkaniu w Barnes. Zapis znalazł się na The Solo Collection.
Setlista z 26 października 1969 r.:
- Green (Bulsara)
- Without You (Bulsara)
- Blag-A-Blues (Bulsara)
- Cancer on My Mind (Bulsara)
Setlista z 31 października 1969 r.:
- Cancer on My Mind (Bulsara)
- Vagabond Outcast (Bulsara)
- F.E.W.A. (Bulsara) – odszyfrowane przez Chrisa Chesneya (gitarzystę Sour Milk Sea) jako skrót od „Feeling Ended, Worn Away”
- Without You (Bulsara)
- One More Train (Bulsara)
- Lover (Bulsara. Bersin)
- Jailhouse Rock – cover Elvisa Presleya
- Crossroads – cover bluesowej piosenki Cross Roads Blues, rozsławionej m.in. przez Cream
- 1983/Rain – medley utworów Jimiego Henrixa (z ulubionego albumu Freddiego – Electric Ladyland) oraz The Beatles
- We’re Going Wrong – cover Cream
- Communication Breakdown – cover Led Zeppelin
- Boogle – prawdopodobnie utwór instrumentalny duetu Bulsara-Bersin
- Universal Theme (Bulsara?)
- Blag-A-Blues (Bulsara)
- Green (Bulsara)
- Rock Me Baby – bluesowy standard, rozsławiony przez B.B. Kinga
- Let Me Love You – cover Jeffry’ego Roda, zainspirowany wersją Jeffa Becka
Prawdopodobnie ostatnim koncertem Wreckage był ten podczas świątecznej imprezy w Wade Deacon Grammar School for Girls pod koniec 1969 r. Występ pomogła zorganizować siostra Johna Taylora, która była uczennicą tej szkoły. Występ ten przeszedł do historii jako pierwszy, podczas którego Freddie śpiewał z połową statywu. Jedna z wersji mówi o jego ułamaniu, inna o zdenerwowaniu Bulsary tym, że nie może swobodnie poruszać się po scenie. Techniczny Geoff Higgins odebrał jednak magii temu wydarzeniu: „To działo się cały czas, gdyż mieliśmy naprawdę kiepski statyw. To był jeden z tych wielkich i ciężkich trójnogów, których używały kapele jazzowe. Fred lubił poruszać się dookoła, a że [statyw] był zbyt ciężki, odkręcał połowę i wyciągał drążek. Robił tak cały czas. To było po prostu praktyczne.”.
Pomimo potencjału, Wreckage rozpadł się pod koniec 1969 r. Zespół dawał niewiele występów, a odstępy czasowe między tymi, które miały miejsce były znaczne. Ponadto Mike Bersin studiował w Liverpoolu, w przeciwieństwie do pozostałej trójki, która przebywała w Londynie. Freddie zdecydował się odejść.
4. Sour Milk Sea (luty 1970 – marzec 1970)
Skład: Freddie Bulsara (wokal), Chris „Dummett” Chesney (gitara prowadząca, wokal), Jeremy „Rubber” Gallop (gitara rytmiczna), Paul Milne (gitara basowa), Robert Tyrell (perkusja)
Zespół powstał w 1968 r. jako Tomato City, jeszcze w tym samym roku zmienił nazwę na Sour Milk Sea, na cześć piosenki Jackiego Lomaxa, napisanej przez George’a Harrisona, z udziałem Erica Claptona na gitarze. Zespół początkowo grał bluesowe standardy, jednak w późniejszym czasie repertuar zdominował własny materiał inspirowany zespołem Traffic, pisany głównie przez Chrisa Chesneya. „Byłem wokalistą, starałem się śpiewać jak Stevie Winwood, ale szczerze mówiąc nie miałem do tego warunków, poza tym chciałem się przesiąść na gitarę.” – wspomina Dummett.
Freddie przyszedł na przesłuchanie do zespołu na początku 1970 r., po przeczytaniu ogłoszenia w Melody Maker. Członkowie zespołu zgodnie twierdzą, że Bulsara urzekł ich nie tylko swoim głosem, ale i pewnością siebie, bijącą od niego charyzmą. „Nie sądzę, by był szczególnie zaskoczony tym, że go wybraliśmy” – przyznał Tyrell. Jednak Sour Milk Sea miał tamtego dnia nie lada orzech do zgryzienia. Jeremy Gallop wspomina: „Zwykle na przesłuchanie przychodzi czterech – pięciu beznadziejnych gości, ale tamtego dnia mieliśmy jeszcze dwie silne kandydatury. Jedną był Murzyn, który śpiewał jak Bóg, jednak nie miał takiej prezencji jak Freddie, zaś drugą osobą była Bridget St. John [dość znana artystka folk rockowa].”.
Pierwszy wspólny koncert Freddiego i Sour Milk Sea odbył się wiosną 1970 r. w Randolph Hotel w Oxfordzie. Był to jeden z największych hoteli w mieście. Poza tym jedyny inny koncert Freddiego z zespołem, który pamiętają członkowie grupy, miał miejsce 20 marca 1970 r. w Higfield Parish Hall w Headington (Oxford). Jednakże strona queenconcerts.com wskazuje również na trzecią datę, mianowicie 28 marca 1970 r. w The Temple at Lower Wardour Street w Londynie. Nieznana jest setlista żadnego z tych występów, jednakże podobnie jak koncert Ibex w Boltonie, występ z 20 marca został udokumentowany w prasie – tym razem w Oxford Mail (TŁUMACZENIE ARTYKUŁU). Z tej gazety pochodzi także jedyne znane zdjęcie Freddiego i Sour Milk Sea.
Znamiennym jest, że w wywiadzie dla wspomnianego pisma Chesney podkreślił, iż Sour Milk Sea jest inną grupą niż wszystkie inne – jest oparta na wzajemnej przyjaźni jej członków. Wkrótce te relacje miały się popsuć.
Zanim Freddie dołączył do zespołu, Chesney mieszkał i blisko współpracował z Jeremym Gallopem. Jednak Bulsara poprosił Dummetta, by ten zamieszkał z nim w Barnes. Tak też się stało. Duet zaczął wspólnie tworzyć, a także pracować nad niektórymi utworami z okresu Ibex – Lover, Blag czy F.E.W.A. Chesney wspomina, że współpraca układała im się świetnie, doskonale się rozumieli, jednak zespół zatracał swoją bluesową tożsamość, zwłaszcza, gdy Bulsara postanowił grać rock ‚n rollowy medley z Jailhouse Rock i Lucille na czele. Poza tym Rubber i Dummett zaczęli skakać sobie do gardeł. Wkrótce Gallop miał dość: „Pamiętam jak chciał nas nauczyć grać Lover. Wszyscy myśleliśmy, zwłaszcza ja – Do diabła, to nie w tym kierunku chcemy podążać!” i dodaje „Skończyłem z zespołem. Widziałem, że Chris popierał sposób myślenia Freddiego, więc odszedłem. Byłem bardziej ukierunkowany na pop, a w tamtym okresie pop nie był cool (…) W tamtym czasie było wiele antagonizmów – nie między Freddiem a mną – ale między Chrisem a mną. Mieliśmy siebie dość. Szczęśliwie, znów jesteśmy dobrymi kumplami, od przeszło 25 lat.”.
Odejście Rubbera oznaczało także bankructwo pozostałych członków zespołu, jako że Gallop sponsorował niemal cały sprzęt. Chesney, który w ten sposób stracił swoją gitarę, musiał przenieść się na kilka miesięcy do Reading, gdzie pracował w piekarni, by móc uzbierać pieniądze na nowy instrument. Planował wkrótce założyć kolejny zespół wraz z Freddiem. Z kolei Rob Tyrell odszedł razem z Gallopem do innego zespołu. Sour Milk Sea praktycznie przestało istnieć.
Co się stało z Freddiem? Cóż, mniej więcej w tym samym czasie zespół Smile opuścił Tim Staffell…
Opracował: mike
Więcej informacji o The Hectics: film dokumentalny DoRo: The Untold Story; L. Jones, Freddie Mercury. Biografia legendy, Wrocław 2012, s. 42 – 47, themarchoftheblackqueen.webs.com
Więcej informacji o Ibex, Wreckage i Sour Milk Sea: queenpedia.com, queenconcerts.com i themarchoftheblackqueen.webs.com
Queen Poland 